Βιοκλιματικό οινοποιείο στο Μαρκόπουλο
Ένα σύγχρονο οινοποιείο ριζωμένο στην ιστορία
Βασική απαίτηση ήταν η ενσωμάτωση των δύο αυτών λειτουργιών χωρίς να διαταραχθεί η παραγωγική διαδικασία, ειδικά κατά τη διάρκεια του τρύγου των σταφυλιών, ο οποίος συμπίπτει με την αιχμή της τουριστικής περιόδου.
Με την έδρα τους κοντά στον αρχαιολογικό χώρο της Βραυρώνας, περίπου 35 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά της Αθήνας, οι εργοδότες ήθελαν μέσω του νέου τους χώρου
να παράσχουν στους επισκέπτες από όλον τον κόσμο τη δυνατότητα να έχουν την εμπειρία της οινοποιητικής διαδικασίας.
Η σχεδιαστική μας επίλυση βασίστηκε στην τοπική αρχιτεκτονική για τη δημιουργία μιας σύγχρονης δομής «μακριναρίων» ή αλλιώς μιας μακρόστενης τυπολογίας που χαρακτηρίζεται από μία μονοκλινή στέγη, ένα κεντρικό αίθριο με άνοιγμα στο νότο.
Ο πρωταρχικός προσανατολισμός του οικοπέδου, που εκτείνεται από τα ανατολικά προς τα δυτικά, επηρέασε τον σχεδιασμό του κτιρίου. Ακολουθήσαμε μία βιοκλιματική προσέγγιση για να ελαχιστοποιήσουμε τις ανάγκες μηχανικής ψύξης, προσανατολίζοντας το κτίριο αναλόγως για την αξιοποίηση του φυσικού αερισμού και την αντίστοιχη μείωση του ηλιακού φόρτου.
Ένας άλλος στόχος ήταν η αδιόρατη εναρμόνιση του κτιρίου με το φυσικό του περιβάλλον. Το μακρύ, χαμηλό περίγραμμα του κτιρίου ελαχιστοποιεί τον αντίκτυπο στο περιβάλλον τοπίο, επιτυγχάνοντας μια αρμονική ενσωμάτωση, ενώ παράλληλα συλλαμβάνει πανοραμικές θέες μέσα από τη σκιασμένη, γυάλινη νότια όψη.
Η επιμήκης δομή χωρίζεται σε δύο μικρότερα τμήματα, με το καθένα να φέρει μονοκλινείς στέγες που στεγάζουν διάφορες λειτουργίες του οινοποιείου. Το ανατολικό τμήμα φιλοξενεί τα διάφορα στάδια της παραγωγής μέχρι την αποθήκευση των σταφυλιών στις δεξαμενές, ενώ το δυτικό τμήμα έχει σχεδιαστεί για εκδηλώσεις οινογνωσίας ανάμεσα σε άλλες. Ο χώρος παλαίωσης των βαρελιών και οι εγκαταστάσεις εμφιάλωσης βρίσκονται υπόγεια, για τη διατήρηση των θερμοκρασιών σε χαμηλότερα επίπεδα.
Οι κύριες δομές του κτιρίου παρεμβάλλονται από μικρότερα κτίρια που φέρουν επίπεδη στέγη, με το πρώτο στην είσοδο να χρησιμεύει ως χώρος υποδοχής και γραφείων του οινοποιείου, ενώ το κεντρικό κτίριο ως οινοπωλείο. Ο χώρος αυτός καταλήγει σε μια προστατευμένη αυλή που πλαισιώνεται από τις κύριες πτέρυγες του κτιρίου και παρέχει έναν υπαίθριο χώρο οινογνωσίας, ο οποίος μπορεί να λειτουργήσει και ως σημείο υποδοχής και φιλοξενίας κατά τη διάρκεια εταιρικών συγκεντρώσεων και εορταστικών εκδηλώσεων.
Στους εσωτερικούς χώρους κυριαρχεί η παλέτα της τοπικής πέτρας και του ξύλου δρυός, δημιουργώντας μία αντίθεση με τη βιομηχανική αισθητική του δομικού χαλύβδινου σκελετού.
Υπερυψωμένοι διάδρομοι με λεπτό χαλύβδινο κιγκλίδωμα παρέχουν εποπτικά σημεία για τους επισκέπτες και προσφέρουν πανοραμικές απόψεις στη διαδικασία οινοποίησης που βρίσκεται σε εξέλιξη.
Βασικά στοιχεία έργου
Έργο: Βιοκλιματικό οινοποιείο στο Μαρκόπουλο
Έτος: 2006
Τοποθεσία: Μαρκόπουλο, Αττική
Εργοδότης: Κτήμα Παπαγιαννάκος
Κατηγορία: Οινοποιεία
Επιφάνεια: 1.700,00 m2
Στάδιο έργου: Ολοκληρωμένο
Ομάδα
Αρχιτέκτονας: Έλενα Σταυροπούλου
Συνεργαζόμενοι αρχιτέκτονες: Δημήτρης Γλιάτης, Γιώργος Σκουρτής
Συνεργάτες
Στατική Μελέτη: ΑΡΧΕΤΥΠΟ ΕΠΕ
Ηλεκτρομηχανολογική Μελέτη: Νικήτας Λέκκας
Φωτογραφία: Κωνσταντίνος Θωμόπουλος
Βραβεία
• Διάκριση στην κατηγορία «Επαγγελματικά και Δημόσια Κτίρια» στην Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής 2008 Ελληνικό Ινστιτούτο Αρχιτεκτονικής, Κτίριο Πειραιώς του Μουσείου Μπενάκη, Απρίλιος 2009
• Με αφορμή τον εορτασμό της τριακοστής επετείου από την πρώτη του έκδοση, το τεχνικό περιοδικό ΚΤΙΡΙΟ διοργάνωσε ψηφοφορία, όπου το «Βιοκλιματικό Οινοποιείο στο Μαρκόπουλο Αττικής» απέσπασε το πρώτο βραβείο για το πιο δημοφιλές κτίριο στον τελικό γύρο της ψηφοφορίας στην κατηγορία «Γραφεία και Κτίρια Παραγωγής», τον Σεπτέμβριο του 2016.
Θέλουμε να εκφράσουμε τη χαρά μας σχετικά με τη συνεργασία μας με το αρχιτεκτονικό γραφείο Stavropoulou Architects Ο καινοτόμος σχεδιασμός τους και η επιμονή τους στη λεπτομέρεια συνέβαλλαν σημαντικά στη συνολική ποιότητα του έργου μας. Η ικανότητά τους να μεταφράζουν το όραμά μας σε απτούς λειτουργικούς χώρους έκανε αυτή τη συνεργασία πραγματικά ουσιαστική. Η επικοινωνία με τους αρχιτέκτονες ήταν απρόσκοπτη, οδηγώντας σε ένα προσεγμένο σχεδιασμό που ενσωματώνεται στο περιβάλλον παρέχοντας μια άνετη και φιλόξενη ατμόσφαιρα, όπου τόσο οι εργαζόμενοι όσο και οι επισκέπτες απολαμβάνουν μια ευχάριστη εμπειρία, χάρη στην εφαρμογή βιοκλιματικών στρατηγικών.
Ευχόμαστε να συνεργαστούμε πάλι για να υλοποιήσουμε νέες ιδέες μας.
Βασίλειος Παπαγιαννάκος
Κτήμα Παπαγιαννάκος